ԱՊՀ գագաթնաժողովն ավարտվել է 19 փաստաթղթի ստորագրմամբ

Համագործակցության (ԱՊՀ) պետությունների ղեկավարների խորհրդի նիստը եզրափակվել է 19 կարևոր փաստաթղթի ստորագրմամբ, որոնք ընդգրկում են համագործակցության լայն շրջանակ՝ կազմակերպչական հարցերից և անվտանգության ոլորտից մինչև միջազգային հարաբերություններ և ինստիտուցիոնալ բարեփոխումներ։

Կայացված առանցքային որոշումներից են 2026 թվականին ԱՊՀ-ում Թուրքմենստանի նախագահության հաստատումը և Սերգեյ Լեբեդևի՝ որպես ԱՊՀ գլխավոր քարտուղարի լիազորությունների երկարաձգումը։ Որոշվել է նաև պետությունների ղեկավարների խորհրդի հերթական նիստի անցկացման վայրն ու ժամկետները։ Նորարարություն է «Անկախ Պետությունների Համագործակցություն պլյուս» ձևաչափի ստեղծման մասին որոշումը, որը, ենթադրաբար, նպատակ ունի ընդլայնել կառույցի համագործակցության շրջանակը այլ երկրների և կազմակերպությունների հետ։

Ստորագրված փաստաթղթերի զգալի մասը վերաբերում է անվտանգության ոլորտին։ Ղեկավարները հաստատել են 2026-2028 թվականների համար ահաբեկչության և ծայրահեղականության դեմ պայքարի, ինչպես նաև 2026-2030 թվականների համար արտաքին սահմաններում սահմանային անվտանգության ամրապնդման համագործակցության ծրագրերը։ Ստորագրվել է նաև ԱՊՀ անդամ պետությունների ռազմական համագործակցության հայեցակարգը մինչև 2030 թվականը։ Ընդունվել են համատեղ հայտարարություններ՝ անդրազգային հանցավորության և փողերի լվացման, ահաբեկչության ֆինանսավորման և զանգվածային ոչնչացման զենքի տարածման ֆինանսավորման դեմ պայքարում համագործակցությունը խորացնելու վերաբերյալ։

Գագաթնաժողովում կարևոր քայլ է արվել միջկառութային կապերի ամրապնդման ուղղությամբ՝ Շանհայի համագործակցության կազմակերպությանը (ՇՀԿ) ԱՊՀ-ին առընթեր դիտորդի կարգավիճակ տրամադրելու մասին որոշում կայացնելով։ Բացի այդ, ընդունվել են համատեղ հայտարարություններ՝ ՄԱԿ-ի ստեղծման 80-ամյակի և Չեռնոբիլի ԱԷԿ-ի վթարի 40-րդ տարելիցի կապակցությամբ։

Ստորագրված մյուս փաստաթղթերի թվում են նաև տարածաշրջանային էներգետիկ անվտանգության ոլորտում համագործակցության մասին հռչակագիրը, մարդու իրավունքների հանձնաժողովի գործունեությանը վերաբերող որոշումը, ինչպես նաև 1993 թվականի փախստականներին և հարկադիր տեղահանվածներին օգնության մասին համաձայնագրի գործողության դադարեցման մասին արձանագրությունը։