ԱՄՆ-ը Թայվանից պահանջում է չիպերի արտադրության կեսը տեղափոխել Ամերիկա

Թրամփի վարչակազմը պահանջ է ներկայացրել Թայվանին՝ իր կիսահաղորդչային արտադրության այն մասի կեսը, որը նախատեսված է ԱՄՆ-ի համար, տեղափոխել ամերիկյան տարածք։ Այս քայլը, որն ուղղված է աշխարհի խոշորագույն չիպեր արտադրող TSMC (Taiwan Semiconductor Manufacturing Company) ընկերությանը, նպատակ ունի լուծել ազգային անվտանգության հետ կապված լրջագույն մտահոգությունները։

Վաշինգտոնի այս վճռական դիրքորոշման հիմքում ընկած է ԱՄՆ-ի չափազանց մեծ կախվածությունը թայվանական առաջադեմ չիպերից, որոնք կենսական նշանակություն ունեն ինչպես ամերիկյան տնտեսության, այնպես էլ ռազմական արդյունաբերության համար։ Սպիտակ տանը գնալով ավելի են անհանգստանում, որ Թայվանի վրա Չինաստանի հնարավոր ներխուժումը կարող է կաթվածահար անել կիսահաղորդիչների մատակարարումը՝ ԱՄՆ-ին թողնելով ծայրահեղ խոցելի վիճակում։

Թրամփի վարչակազմը այս քայլով փորձում է ապահովագրել մատակարարման շղթաները՝ կարևորագույն արտադրությունը տեղափոխելով սեփական տարածք։ Սա համահունչ է ԱՄՆ-ի ավելի լայն ռազմավարությանը, որը նպատակ ունի նվազեցնել կախվածությունը պոտենցիալ հակառակորդներից կամ աշխարհաքաղաքական առումով անկայուն տարածաշրջաններից։

Սակայն այս պահանջը Թայվանին և TSMC-ին դնում է չափազանց բարդ իրավիճակի մեջ։ Նման մասշտաբի արտադրական հզորությունների տեղափոխումը հսկայական ֆինանսական ներդրումներ և լոգիստիկ ջանքեր է պահանջում, քանի որ ԱՄՆ-ում գործարանների կառուցումն ու շահագործումը շատ ավելի թանկ է, քան Թայվանում։

Բացի տնտեսական գործոնից, կա նաև ռազմավարական երկընտրանք։ Տասնամյակներ շարունակ Թայվանի գերիշխանությունը չիպերի արտադրության ոլորտում դիտարկվել է որպես նրա «սիլիկոնե վահանը»՝ այն գաղափարը, որ կղզին չափազանց կարևոր է համաշխարհային տնտեսության համար, որպեսզի ԱՄՆ-ը կամ այլ երկրներ թույլ տան չինական ներխուժումը։ Արտադրության մի մասի տեղափոխումն ԱՄՆ կարող է թուլացնել այս վահանը՝ նվազեցնելով Թայվանի ռազմավարական նշանակությունը։

Այսպիսով, Թայվանը հայտնվել է երկու կրակի արանքում՝ ստիպված լինելով ընտրություն կատարել իր գլխավոր անվտանգության դաշնակցի պահանջները բավարարելու և սեփական տնտեսական ու ռազմավարական շահերը պաշտպանելու միջև։ Այս բանակցությունների ելքը կարող է վճռորոշ նշանակություն ունենալ ոչ միայն ԱՄՆ-ի և Թայվանի, այլև համաշխարհային տեխնոլոգիական արդյունաբերության ապագայի համար։