Թրամփի խաղաղության ծրագիրը Ուկրաինայի համար
Ի՞նչ է առաջարկում ԱՄՆ Խաղաղության ծրագիրը Ուկրաինային, Ռուսաստանին և աշխարհին
21 ՆՈՅ 2025 05:13
Ի՞նչ է առաջարկում ԱՄՆ Խաղաղության ծրագիրը Ուկրաինային, Ռուսաստանին և աշխարհին

Ի՞նչ է առաջարկում ԱՄՆ Խաղաղության ծրագիրը Ուկրաինային, Ռուսաստանին և աշխարհին

21 ՆՈՅ 2025 05:13
ԱՄՆ-ը Ուկրաինային է ներկայացրել պատերազմի կարգավորման նոր, համապարփակ ծրագիր, որի մանրամասները, հրապարակվելով ուկրաինական լրատվամիջոցներում, միանշանակ չեն ընդունվել ինչպես Կիևում, այնպես էլ Եվրամիությունում։ Փաստաթուղթը, որը ներկայացվել է նախագահ Զելենսկուն, նախատեսում է տարածքային լուրջ զիջումներ, Ուկրաինայի չեզոքություն, սակայն միևնույն ժամանակ՝ անվտանգության ամերիկյան երաշխիքներ և տնտեսական վերականգնման խոշոր փաթեթ։ Հրապարակումը դեռ ոչ պաշտոնական է։
Ուկրաինական «Страна» հրատարակությունը հրապարակել է Թրամփի «խաղաղության ծրագրի» ամբողջական տեքստը, որը բաղկացած է 28 կետից։
  1. Կհաստատվի Ուկրաինայի ինքնիշխանությունը։
  2. Ռուսաստանի, Ուկրաինայի և Եվրոպայի միջև կկնքվի չհարձակվելու մասին լիարժեք և համապարփակ համաձայնագիր։ Վերջին 30 տարվա բոլոր անորոշությունները կհամարվեն կարգավորված։
  3. Ակնկալվում է, որ Ռուսաստանը չի ներխուժի հարևան երկրներ, իսկ ՆԱՏՕ-ն այլևս չի ընդլայնվի։
  4. ԱՄՆ միջնորդությամբ Ռուսաստանի և ՆԱՏՕ-ի միջև երկխոսություն կանցկացվի՝ անվտանգության բոլոր հարցերը լուծելու և լարվածության թուլացման համար պայմաններ ստեղծելու նպատակով։
  5. Ուկրաինան կստանա անվտանգության հուսալի երաշխիքներ։
  6. Ուկրաինայի զինված ուժերի թվաքանակը կսահմանափակվի 600,000 զինծառայողով։
  7. Ուկրաինան համաձայնում է իր Սահմանադրության մեջ ամրագրել, որ չի միանա ՆԱՏՕ-ին, իսկ ՆԱՏՕ-ն համաձայնում է իր կանոնադրության մեջ դրույթ ներառել, որ Ուկրաինան ապագայում չի ընդունվի դաշինք։
  8. ՆԱՏՕ-ն համաձայնում է զորքեր չտեղակայել Ուկրաինայում։
  9. Եվրոպական կործանիչները կտեղակայվեն Լեհաստանում։
  10. ԱՄՆ երաշխիքները․
    - ԱՄՆ-ը փոխհատուցում կստանա երաշխիքի համար։
    - Եթե Ուկրաինան ներխուժի Ռուսաստան, նա կզրկվի երաշխիքից։
    - Եթե Ռուսաստանը ներխուժի Ուկրաինա, ի լրումն վճռական համակարգված ռազմական պատասխանի, կվերականգնվեն բոլոր գլոբալ պատժամիջոցները, իսկ նոր տարածքների ճանաչումը և այս գործարքի մյուս առավելությունները կչեղարկվեն։
    - Եթե Ուկրաինան առանց պատճառի հրթիռ արձակի Մոսկվայի կամ Սանկտ Պետերբուրգի ուղղությամբ, անվտանգության երաշխիքը կհամարվի անվավեր։
  11. Ուկրաինան իրավունք ունի անդամակցելու ԵՄ-ին և կստանա կարճաժամկետ արտոնյալ մուտք դեպի եվրոպական շուկա, քանի դեռ այդ հարցը դիտարկվում է։
  12. Ուկրաինայի վերականգնման հզոր գլոբալ փաթեթ, որը ներառում է, բայց չի սահմանափակվում հետևյալով․

    ա) Ուկրաինայի զարգացման հիմնադրամի ստեղծում՝ արագ զարգացող ոլորտներում (տեխնոլոգիաներ, տվյալների կենտրոններ, արհեստական բանականություն) ներդրումներ կատարելու համար։

    բ) ԱՄՆ-ը կհամագործակցի Ուկրաինայի հետ՝ համատեղ վերականգնելու, զարգացնելու, արդիականացնելու և շահագործելու Ուկրաինայի գազային ենթակառուցվածքները։

    գ) Համատեղ ջանքեր՝ պատերազմից տուժած տարածքները վերականգնելու և քաղաքներն ու բնակավայրերն արդիականացնելու համար։

    դ) Ենթակառուցվածքների զարգացում։

    ե) Օգտակար հանածոների և բնական պաշարների արդյունահանում։

    զ) Համաշխարհային բանկը կմշակի ֆինանսավորման հատուկ փաթեթ՝ այս ջանքերն արագացնելու համար։
  13. Ռուսաստանը կվերաինտեգրվի համաշխարհային տնտեսությանը․

    ա) Պատժամիջոցների չեղարկումը կքննարկվի և կհամաձայնեցվի փուլային և անհատական կարգով։

    բ) ԱՄՆ-ը Ռուսաստանի հետ կկնքի երկարաժամկետ տնտեսական համագործակցության համաձայնագիր՝ էներգետիկայի, բնական պաշարների, ենթակառուցվածքների, արհեստական բանականության և փոխշահավետ այլ ոլորտներում համատեղ զարգացման նպատակով։

    գ) Ռուսաստանը կհրավիրվի վերադառնալ G8 (Մեծ ութնյակ)։
  14. Սառեցված ակտիվները կօգտագործվեն հետևյալ կերպ․ 100 միլիարդ դոլարի ռուսական ակտիվներ կներդրվեն Ուկրաինայի վերականգնման՝ ԱՄՆ-ի գլխավորած ջանքերում։ ԱՄՆ-ը կստանա այդ ձեռնարկությունից ստացված շահույթի 50%-ը։ Եվրոպան կավելացնի ևս 100 միլիարդ դոլար։ Եվրոպայում սառեցված միջոցները կապասառեցվեն։ Ռուսական մնացած ակտիվները կներդրվեն առանձին ամերիկա-ռուսական ներդրումային գործիքի մեջ։
  15. Կստեղծվի անվտանգության հարցերով համատեղ ամերիկա-ռուսական աշխատանքային խումբ՝ համաձայնագրի դրույթների կատարումն ապահովելու համար։
  16. Ռուսաստանը օրենսդրորեն կամրագրի Եվրոպայի և Ուկրաինայի վրա չհարձակվելու քաղաքականություն։
  17. ԱՄՆ-ը և Ռուսաստանը կպայմանավորվեն երկարաձգել միջուկային զենքի չտարածման և վերահսկման պայմանագրերի գործողությունը։
  18. Ուկրաինան համաձայնում է լինել ոչ միջուկային պետություն։
  19. Զապորոժիեի ատոմակայանը կգործարկվի ՄԱԳԱՏԷ-ի վերահսկողության ներքո, իսկ արտադրված էլեկտրաէներգիան հավասարապես կբաշխվի Ռուսաստանի և Ուկրաինայի միջև՝ 50/50 սկզբունքով։
  20. Երկու երկրները պարտավորվում են դպրոցներում և հասարակության մեջ իրականացնել կրթական ծրագրեր՝ ուղղված տարբեր մշակույթների նկատմամբ հանդուրժողականությանը։

    ա) Ուկրաինան կընդունի կրոնական հանդուրժողականության և լեզվական փոքրամասնությունների պաշտպանության վերաբերյալ ԵՄ կանոնները։

    բ) Երկու երկրները կչեղարկեն բոլոր խտրական միջոցները և կերաշխավորեն ուկրաինական և ռուսական լրատվամիջոցների ու կրթության իրավունքները։

    գ) Նացիստական ամբողջ գաղափարախոսությունը և գործունեությունը պետք է մերժվեն և արգելվեն։
  21. Տարածքային հարցեր․

    ա) Ղրիմը, Լուգանսկը և Դոնեցկը կճանաչվեն դե ֆակտո ռուսական, այդ թվում՝ ԱՄՆ-ի կողմից։

    բ) Խերսոնը և Զապորոժիեն կսառեցվեն շփման գծով, ինչը կնշանակի դե ֆակտո ճանաչում շփման գծի երկայնքով։

    գ) Ռուսաստանը հրաժարվում է հինգ շրջաններից դուրս իր վերահսկողության տակ գտնվող մյուս համաձայնեցված տարածքներից։

    դ) Ուկրաինական ուժերը դուրս են բերվում Դոնեցկի մարզի այն հատվածից, որը ներկայումս վերահսկում են, և այդ տարածքը կհամարվի չեզոք ապառազմականացված բուֆերային գոտի՝ միջազգայնորեն ճանաչված որպես ՌԴ-ին պատկանող տարածք։ Ռուսական ուժերը չեն մտնի այդ գոտի։
  22. Ապագա տարածքային պայմանավորվածությունների համաձայնեցումից հետո և՛ ՌԴ-ն, և՛ Ուկրաինան պարտավորվում են դրանք ուժով չփոխել։
  23. Ռուսաստանը չի խոչընդոտի Դնեպր գետի օգտագործմանը Ուկրաինայի կողմից առևտրային նպատակներով, և պայմանավորվածություններ կձեռք բերվեն Սև ծովով հացահատիկի ազատ փոխադրման վերաբերյալ։
  24. Կստեղծվի հումանիտար կոմիտե՝ բաց հարցերը լուծելու համար (գերիների փոխանակում, քաղաքացիական անձանց վերադարձ, ընտանիքների վերամիավորում)։
  25. Ուկրաինան 100 օր հետո ընտրություններ կանցկացնի։
  26. Հակամարտության մեջ ներգրավված բոլոր կողմները կստանան լիարժեք համաներում պատերազմի ընթացքում կատարված գործողությունների համար։
  27. Այս համաձայնագիրը կլինի իրավականորեն պարտադիր։ Դրա կատարումը կվերահսկվի և կերաշխավորվի Խաղաղության խորհրդի կողմից՝ նախագահ Թրամփի գլխավորությամբ։ Խախտումների համար կնախատեսվեն պատժամիջոցներ։
  28. Այն բանից հետո, երբ բոլոր կողմերը կհամաձայնեն այս հուշագրին, հրադադարն ուժի մեջ կմտնի անմիջապես այն բանից հետո, երբ երկու կողմերը հետ կքաշվեն դեպի համաձայնեցված կետեր։
Financial Times-ի տվյալներով՝ ԱՄՆ-ն ակնկալում է, որ նախագահ Զելենսկին համաձայնագիրը կստորագրի մինչև նոյեմբերի 27-ը, որից հետո այն կներկայացվի Ռուսաստանի Դաշնությանը՝ գործընթացը մինչև դեկտեմբերի սկիզբն ավարտելու նպատակով։
Միևնույն ժամանակ, Axios-ի փոխանցմամբ, Թրամփի վարչակազմը փորձել է հավաստիացնել Ուկրաինային և եվրոպացի դաշնակիցներին, որ հրապարակված ծրագիրը «փաստաթղթի աշխատանքային տարբերակ է», և իրենց դիրքորոշումները հաշվի կառնվեն։ Ամերիկացի պաշտոնյան նշել է, որ ծրագիրը «գաղափարների շրջանակ է», որը ներառում է ինչպես ուկրաինական, այնպես էլ ռուսական դիրքորոշումներ։ «Եթե մարդկանց դուր չեն գալիս ծրագրի որոշակի մասեր, թող մեզ տեղյակ պահեն, և մենք կփորձենք փոխզիջում գտնել»,- ասել է ամերիկյան վարչակազմի ներկայացուցիչը։
Ի պատասխան՝ Ուկրաինայի նախագահ Զելենսկին զգուշավոր դիրքորոշում է որդեգրել։ «Ամերիկյան կողմը տրամադրել է իր առաջարկները՝ պատերազմն ավարտելու ծրագրի կետերը, իրենց տեսլականը։ Մենք կտրուկ հայտարարություններ չենք անի և տրամադրված ենք հստակ, ազնիվ աշխատանքի՝ ԱՄՆ-ի և մեր ընկերների ու գործընկերների հետ Եվրոպայում և աշխարհում», - նշել է նա՝ հավելելով, որ շուտով կզրուցի նախագահ Թրամփի հետ։
Թեգեր
Առաջարկվող հոդվածներ
Մուտք գործեք կամ ստեղծեք անվճար ReOpen Media հաշիվ՝ մեկնաբանություններ տեղադրելու համար