Ի՞նչ է առաջարկում ԱՄՆ Խաղաղության ծրագիրը Ուկրաինային, Ռուսաստանին և աշխարհին
21 ՆՈՅ 2025 05:13

Ի՞նչ է առաջարկում ԱՄՆ Խաղաղության ծրագիրը Ուկրաինային, Ռուսաստանին և աշխարհին
21 ՆՈՅ 2025 05:13
ԱՄՆ-ը Ուկրաինային է ներկայացրել պատերազմի կարգավորման նոր, համապարփակ ծրագիր, որի մանրամասները, հրապարակվելով ուկրաինական լրատվամիջոցներում, միանշանակ չեն ընդունվել ինչպես Կիևում, այնպես էլ Եվրամիությունում։ Փաստաթուղթը, որը ներկայացվել է նախագահ Զելենսկուն, նախատեսում է տարածքային լուրջ զիջումներ, Ուկրաինայի չեզոքություն, սակայն միևնույն ժամանակ՝ անվտանգության ամերիկյան երաշխիքներ և տնտեսական վերականգնման խոշոր փաթեթ։ Հրապարակումը դեռ ոչ պաշտոնական է։
Ուկրաինական «Страна» հրատարակությունը հրապարակել է Թրամփի «խաղաղության ծրագրի» ամբողջական տեքստը, որը բաղկացած է 28 կետից։
- Կհաստատվի Ուկրաինայի ինքնիշխանությունը։
- Ռուսաստանի, Ուկրաինայի և Եվրոպայի միջև կկնքվի չհարձակվելու մասին լիարժեք և համապարփակ համաձայնագիր։ Վերջին 30 տարվա բոլոր անորոշությունները կհամարվեն կարգավորված։
- Ակնկալվում է, որ Ռուսաստանը չի ներխուժի հարևան երկրներ, իսկ ՆԱՏՕ-ն այլևս չի ընդլայնվի։
- ԱՄՆ միջնորդությամբ Ռուսաստանի և ՆԱՏՕ-ի միջև երկխոսություն կանցկացվի՝ անվտանգության բոլոր հարցերը լուծելու և լարվածության թուլացման համար պայմաններ ստեղծելու նպատակով։
- Ուկրաինան կստանա անվտանգության հուսալի երաշխիքներ։
- Ուկրաինայի զինված ուժերի թվաքանակը կսահմանափակվի 600,000 զինծառայողով։
- Ուկրաինան համաձայնում է իր Սահմանադրության մեջ ամրագրել, որ չի միանա ՆԱՏՕ-ին, իսկ ՆԱՏՕ-ն համաձայնում է իր կանոնադրության մեջ դրույթ ներառել, որ Ուկրաինան ապագայում չի ընդունվի դաշինք։
- ՆԱՏՕ-ն համաձայնում է զորքեր չտեղակայել Ուկրաինայում։
- Եվրոպական կործանիչները կտեղակայվեն Լեհաստանում։
- ԱՄՆ երաշխիքները․- ԱՄՆ-ը փոխհատուցում կստանա երաշխիքի համար։- Եթե Ուկրաինան ներխուժի Ռուսաստան, նա կզրկվի երաշխիքից։- Եթե Ռուսաստանը ներխուժի Ուկրաինա, ի լրումն վճռական համակարգված ռազմական պատասխանի, կվերականգնվեն բոլոր գլոբալ պատժամիջոցները, իսկ նոր տարածքների ճանաչումը և այս գործարքի մյուս առավելությունները կչեղարկվեն։- Եթե Ուկրաինան առանց պատճառի հրթիռ արձակի Մոսկվայի կամ Սանկտ Պետերբուրգի ուղղությամբ, անվտանգության երաշխիքը կհամարվի անվավեր։
- Ուկրաինան իրավունք ունի անդամակցելու ԵՄ-ին և կստանա կարճաժամկետ արտոնյալ մուտք դեպի եվրոպական շուկա, քանի դեռ այդ հարցը դիտարկվում է։
- Ուկրաինայի վերականգնման հզոր գլոբալ փաթեթ, որը ներառում է, բայց չի սահմանափակվում հետևյալով․
ա) Ուկրաինայի զարգացման հիմնադրամի ստեղծում՝ արագ զարգացող ոլորտներում (տեխնոլոգիաներ, տվյալների կենտրոններ, արհեստական բանականություն) ներդրումներ կատարելու համար։
բ) ԱՄՆ-ը կհամագործակցի Ուկրաինայի հետ՝ համատեղ վերականգնելու, զարգացնելու, արդիականացնելու և շահագործելու Ուկրաինայի գազային ենթակառուցվածքները։
գ) Համատեղ ջանքեր՝ պատերազմից տուժած տարածքները վերականգնելու և քաղաքներն ու բնակավայրերն արդիականացնելու համար։
դ) Ենթակառուցվածքների զարգացում։
ե) Օգտակար հանածոների և բնական պաշարների արդյունահանում։
զ) Համաշխարհային բանկը կմշակի ֆինանսավորման հատուկ փաթեթ՝ այս ջանքերն արագացնելու համար։ - Ռուսաստանը կվերաինտեգրվի համաշխարհային տնտեսությանը․
ա) Պատժամիջոցների չեղարկումը կքննարկվի և կհամաձայնեցվի փուլային և անհատական կարգով։
բ) ԱՄՆ-ը Ռուսաստանի հետ կկնքի երկարաժամկետ տնտեսական համագործակցության համաձայնագիր՝ էներգետիկայի, բնական պաշարների, ենթակառուցվածքների, արհեստական բանականության և փոխշահավետ այլ ոլորտներում համատեղ զարգացման նպատակով։
գ) Ռուսաստանը կհրավիրվի վերադառնալ G8 (Մեծ ութնյակ)։ - Սառեցված ակտիվները կօգտագործվեն հետևյալ կերպ․ 100 միլիարդ դոլարի ռուսական ակտիվներ կներդրվեն Ուկրաինայի վերականգնման՝ ԱՄՆ-ի գլխավորած ջանքերում։ ԱՄՆ-ը կստանա այդ ձեռնարկությունից ստացված շահույթի 50%-ը։ Եվրոպան կավելացնի ևս 100 միլիարդ դոլար։ Եվրոպայում սառեցված միջոցները կապասառեցվեն։ Ռուսական մնացած ակտիվները կներդրվեն առանձին ամերիկա-ռուսական ներդրումային գործիքի մեջ։
- Կստեղծվի անվտանգության հարցերով համատեղ ամերիկա-ռուսական աշխատանքային խումբ՝ համաձայնագրի դրույթների կատարումն ապահովելու համար։
- Ռուսաստանը օրենսդրորեն կամրագրի Եվրոպայի և Ուկրաինայի վրա չհարձակվելու քաղաքականություն։
- ԱՄՆ-ը և Ռուսաստանը կպայմանավորվեն երկարաձգել միջուկային զենքի չտարածման և վերահսկման պայմանագրերի գործողությունը։
- Ուկրաինան համաձայնում է լինել ոչ միջուկային պետություն։
- Զապորոժիեի ատոմակայանը կգործարկվի ՄԱԳԱՏԷ-ի վերահսկողության ներքո, իսկ արտադրված էլեկտրաէներգիան հավասարապես կբաշխվի Ռուսաստանի և Ուկրաինայի միջև՝ 50/50 սկզբունքով։
- Երկու երկրները պարտավորվում են դպրոցներում և հասարակության մեջ իրականացնել կրթական ծրագրեր՝ ուղղված տարբեր մշակույթների նկատմամբ հանդուրժողականությանը։
ա) Ուկրաինան կընդունի կրոնական հանդուրժողականության և լեզվական փոքրամասնությունների պաշտպանության վերաբերյալ ԵՄ կանոնները։
բ) Երկու երկրները կչեղարկեն բոլոր խտրական միջոցները և կերաշխավորեն ուկրաինական և ռուսական լրատվամիջոցների ու կրթության իրավունքները։
գ) Նացիստական ամբողջ գաղափարախոսությունը և գործունեությունը պետք է մերժվեն և արգելվեն։ - Տարածքային հարցեր․
ա) Ղրիմը, Լուգանսկը և Դոնեցկը կճանաչվեն դե ֆակտո ռուսական, այդ թվում՝ ԱՄՆ-ի կողմից։
բ) Խերսոնը և Զապորոժիեն կսառեցվեն շփման գծով, ինչը կնշանակի դե ֆակտո ճանաչում շփման գծի երկայնքով։
գ) Ռուսաստանը հրաժարվում է հինգ շրջաններից դուրս իր վերահսկողության տակ գտնվող մյուս համաձայնեցված տարածքներից։
դ) Ուկրաինական ուժերը դուրս են բերվում Դոնեցկի մարզի այն հատվածից, որը ներկայումս վերահսկում են, և այդ տարածքը կհամարվի չեզոք ապառազմականացված բուֆերային գոտի՝ միջազգայնորեն ճանաչված որպես ՌԴ-ին պատկանող տարածք։ Ռուսական ուժերը չեն մտնի այդ գոտի։ - Ապագա տարածքային պայմանավորվածությունների համաձայնեցումից հետո և՛ ՌԴ-ն, և՛ Ուկրաինան պարտավորվում են դրանք ուժով չփոխել։
- Ռուսաստանը չի խոչընդոտի Դնեպր գետի օգտագործմանը Ուկրաինայի կողմից առևտրային նպատակներով, և պայմանավորվածություններ կձեռք բերվեն Սև ծովով հացահատիկի ազատ փոխադրման վերաբերյալ։
- Կստեղծվի հումանիտար կոմիտե՝ բաց հարցերը լուծելու համար (գերիների փոխանակում, քաղաքացիական անձանց վերադարձ, ընտանիքների վերամիավորում)։
- Ուկրաինան 100 օր հետո ընտրություններ կանցկացնի։
- Հակամարտության մեջ ներգրավված բոլոր կողմները կստանան լիարժեք համաներում պատերազմի ընթացքում կատարված գործողությունների համար։
- Այս համաձայնագիրը կլինի իրավականորեն պարտադիր։ Դրա կատարումը կվերահսկվի և կերաշխավորվի Խաղաղության խորհրդի կողմից՝ նախագահ Թրամփի գլխավորությամբ։ Խախտումների համար կնախատեսվեն պատժամիջոցներ։
- Այն բանից հետո, երբ բոլոր կողմերը կհամաձայնեն այս հուշագրին, հրադադարն ուժի մեջ կմտնի անմիջապես այն բանից հետո, երբ երկու կողմերը հետ կքաշվեն դեպի համաձայնեցված կետեր։
Financial Times-ի տվյալներով՝ ԱՄՆ-ն ակնկալում է, որ նախագահ Զելենսկին համաձայնագիրը կստորագրի մինչև նոյեմբերի 27-ը, որից հետո այն կներկայացվի Ռուսաստանի Դաշնությանը՝ գործընթացը մինչև դեկտեմբերի սկիզբն ավարտելու նպատակով։
Միևնույն ժամանակ, Axios-ի փոխանցմամբ, Թրամփի վարչակազմը փորձել է հավաստիացնել Ուկրաինային և եվրոպացի դաշնակիցներին, որ հրապարակված ծրագիրը «փաստաթղթի աշխատանքային տարբերակ է», և իրենց դիրքորոշումները հաշվի կառնվեն։ Ամերիկացի պաշտոնյան նշել է, որ ծրագիրը «գաղափարների շրջանակ է», որը ներառում է ինչպես ուկրաինական, այնպես էլ ռուսական դիրքորոշումներ։ «Եթե մարդկանց դուր չեն գալիս ծրագրի որոշակի մասեր, թող մեզ տեղյակ պահեն, և մենք կփորձենք փոխզիջում գտնել»,- ասել է ամերիկյան վարչակազմի ներկայացուցիչը։
Ի պատասխան՝ Ուկրաինայի նախագահ Զելենսկին զգուշավոր դիրքորոշում է որդեգրել։ «Ամերիկյան կողմը տրամադրել է իր առաջարկները՝ պատերազմն ավարտելու ծրագրի կետերը, իրենց տեսլականը։ Մենք կտրուկ հայտարարություններ չենք անի և տրամադրված ենք հստակ, ազնիվ աշխատանքի՝ ԱՄՆ-ի և մեր ընկերների ու գործընկերների հետ Եվրոպայում և աշխարհում», - նշել է նա՝ հավելելով, որ շուտով կզրուցի նախագահ Թրամփի հետ։
Թեգեր
Առաջարկվող հոդվածներ
Մուտք գործեք կամ ստեղծեք անվճար ReOpen Media հաշիվ՝ մեկնաբանություններ տեղադրելու համար