Թրամփը առաջարկել է Գազայի խաղաղության ծրագիր

Սեպտեմբերի 23-ի լույս 24-ի գիշերը ԱՄՆ նախագահ Դոնալդ Թրամփը Սպիտակ տան հատուկ բանագնաց Սթիվ Ուիթքոֆի հետ համատեղ արաբական և մահմեդական երկրների ղեկավարներին է ներկայացրել Գազայի պատերազմի դադարեցմանն ուղղված ամերիկյան առաջին պաշտոնական ծրագիրը։ Հանդիպմանը մասնակցած աղբյուրների փոխանցմամբ՝ Թրամփն ընդգծել է ռազմական գործողությունների դադարեցման հրատապությունը՝ նշելով.

«Ամեն օր, քանի դեռ պատերազմը շարունակվում է, Իսրայելն ավելի ու ավելի է մեկուսանում աշխարհում»։

ԱՄՆ վարչակազմի կողմից ներկայացված փաստաթուղթը նախատեսում է բազմափուլ կարգավորում, որը ներառում է մի քանի առանցքային սկզբունքներ։ Առաջին հերթին, պլանը պահանջում է բոլոր պատանդների անհապաղ ազատ արձակում և կրակի կայուն դադարեցում։ Դրան պետք է հաջորդի իսրայելական զորքերի փուլային դուրսբերումը Գազայի հատվածից։

Հետպատերազմյան կառավարման համար առաջարկվում է ստեղծել ՀԱՄԱՍ-ի մասնակցությունը բացառող կառավարման մեխանիզմ, որը հայտնի է որպես «հաջորդ օրվա ծրագիր»։ Անվտանգության ապահովման նպատակով նախատեսվում է ձևավորել միջազգային անվտանգության ուժեր՝ արաբական և մահմեդական երկրների զինվորականների մասնակցությամբ։ Գազայի հատվածի վերականգնման և նոր կառավարության ֆինանսավորումը պետք է ստանձնեն արաբական երկրները։ Ծրագրում նաև որոշակի դերակատարում է վերապահված Պաղեստինյան ինքնավարությանը։ Նշվում է, որ այս կետերից շատերը համահունչ են Թրամփի փեսայի՝ Ջարեդ Քուշների և Մեծ Բրիտանիայի նախկին վարչապետ Թոնի Բլեերի նախկինում մշակած դրույթներին։

Արաբ և մահմեդական առաջնորդները պատրաստակամություն են հայտնել աջակցել նախաձեռնությանը, սակայն առաջ են քաշել մի շարք հստակ պայմաններ։ Նրանք պահանջում են, որ Իսրայելը հրաժարվի Հուդեայի և Սամարիայի (Արևմտյան ափ) կամ Գազայի տարածքների բռնակցումից, չօկուպացնի Գազայի որևէ հատված և նոր բնակավայրեր չկառուցի այնտեղ։ Բացի այդ, Իսրայելը պետք է դադարեցնի Տաճարի լեռան և Ալ-Աքսա մզկիթի նկատմամբ ստատուս քվոն խախտող գործողությունները և անհապաղ ավելացնի Գազային տրամադրվող մարդասիրական օգնությունը։ Ի պատասխան՝ Թրամփը վստահեցրել է, որ թույլ չի տա Իսրայելին անեքսիայի ենթարկել Հուդեայի և Սամարիայի տարածքները։

Բանակցությունների արդյունքում արաբ առաջնորդները հույս են հայտնել, որ սեղանին դրված է լուրջ ծրագիր։ Սեպտեմբերի 24-ից արդեն մեկնարկել են լրացուցիչ քննարկումներ՝ առաջարկվող սկզբունքները գործնական քայլերի վերածելու համար։

Իսրայելական կողմի տեղեկություններով՝ վարչապետ Բենիամին Նեթանյահուն ընդհանուր գծերով ծանոթ է նախաձեռնությանը։ Սպասվում է, որ Թրամփը Նեթանյահուի հետ ծրագիրը կքննարկի սեպտեմբերի 29-ին՝ Սպիտակ տանը կայանալիք հանդիպմանը։ Սակայն Իսրայելի վարչապետն արդեն հասցրել է հայտարարել. «Որոշ առաջնորդների ամոթալի կապիտուլյացիան պաղեստինյան ահաբեկչության առջև ոչ մի կերպ չի պարտավորեցնի Իսրայելին։ Պաղեստինյան պետություն չի ստեղծվի»։