Իսրայելը կանգնեցրել է Գազա շարժվող նավախումբը․ ձերբակալվել է Գրետա Թունբերգը

Իսրայելական ուժերը կանգնեցրել են օտարերկրյա ակտիվիստներ տեղափոխող և Գազայի համար նախատեսված օգնությամբ բեռնված 13 նավի ընթացքը, սակայն ևս 30 նավ շարունակում է իր ճանապարհը դեպի պատերազմից տուժած պաղեստինյան անկլավ։ Այս մասին հինգշաբթի հայտնել են նավատորմի կազմակերպիչները։

Իսրայելի արտաքին գործերի նախարարության կողմից հրապարակված և Reuters-ի կողմից ստուգված տեսանյութում երևում է նավատորմի ամենանշանավոր ուղևորներից մեկը՝ շվեդ կլիմայական ակտիվիստ Գրետա Թունբերգը, ով զինվորներով շրջապատված նստած է տախտակամածին։

«Համաշխարհային Սումուդ» (Անսասանություն) անվանումը կրող նավատորմը, որը բաղկացած է ավելի քան 40 քաղաքացիական նավից՝ մոտ 500 խորհրդարանականներով, իրավաբաններով և ակտիվիստներով, Գազա է տեղափոխում դեղորայք և սնունդ։

«Բազմաթիվ նավեր... անօրինական կերպով կալանվել և բարձրացվել են իսրայելական օկուպացիոն ուժերի կողմից միջազգային ջրերում», - ասվում է կազմակերպիչների հայտարարության մեջ։ Նրանց խոսքով՝ միջադեպի պահին նավերը գտնվել են պատերազմից տուժած անկլավից մոտ 70 ծովային մղոն հեռավորության վրա՝ այն գոտում, որը Իսրայելը վերահսկում է՝ ցանկացած նավի մոտենալը կանխելու համար։

Իսրայելի արտգործնախարարությունը X սոցիալական հարթակում հայտարարել է. «ՀԱՄԱՍ-Սումուդ նավատորմի մի քանի նավ անվտանգ կանգնեցվել է, և դրանց ուղևորները տեղափոխվում են իսրայելական նավահանգիստ»։ Նախարարությունը հավելել է. «Գրետան և նրա ընկերներն անվտանգ և առողջ են»։

Այս գործողությունները լայն դժգոհություն են առաջացրել միջազգային հանրության շրջանում։ Կոլումբիայի նախագահ Գուստավո Պետրոն անմիջապես չեղյալ է հայտարարել Իսրայելի հետ ազատ առևտրի համաձայնագիրը և հրամայել Իսրայելի ողջ դիվանագիտական առաքելությանը լքել Բոգոտան։

Իռլանդիայի արտաքին գործերի նախարար Սայմոն Հարիսը X-ում գրել է. «Այսօրվա հաղորդումները խիստ մտահոգիչ են։ Սա խաղաղ առաքելություն է՝ սարսափելի հումանիտար աղետի վրա լույս սփռելու համար»։ Հարիսը ակնկալում է, որ Իսրայելը կպահպանի միջազգային իրավունքը։ Ձերբակալվածների թվում կա առնվազն յոթ Իռլանդիայի քաղաքացի, այդ թվում՝ «Շին Ֆեյն» կուսակցության սենատոր Քրիս Էնդրյուսը։

Կազմակերպիչները, չնայած միջադեպին, մնում են անդրդվելի՝ հայտարարելով, որ նավատորմը «անխափան կերպով կշարունակի իր ընթացքը»։ Նրանց հաղորդմամբ՝ ևս 30 նավ շարունակում է իր ճանապարհը դեպի Գազա և գտնվում է իրենց նպատակակետից 46 ծովային մղոն հեռավորության վրա։ Նավատորմը հույս ուներ հինգշաբթի առավոտյան հասնել Գազա, եթե չկասեցվեր։

Նավատորմի առաքելությունը դարձել է Գազայի շրջափակման դեմ ուղղված ամենաաղմկահարույց մարտահրավերներից մեկը վերջին տարիներին։ Ակտիվիստներն ու մատակարարումները նպատակ ունեն ընդգծելու պատերազմից տուժած տարածքում տիրող հումանիտար տառապանքը։

Հիշեցնենք, որ Գազայում իրավիճակը մնում է ծանր։ Միջազգային օգնության գործակալությունները փորձում են սնունդ և դեղորայք հասցնել պաղեստինյան տարածք, սակայն նշում են, որ Իսրայելը սահմանափակում է մատակարարումների հոսքը։ Իսրայելը պնդում է, որ փորձում է կանխել այդ պարագաների հայտնվելը ՀԱՄԱՍ-ի ձեռքում։

ՄԱԿ-ի կողմից աջակցվող մի խումբ անցյալ ամիս հաստատեց, որ Գազայում սով է, իսկ ՄԱԿ-ի մարդասիրական հարցերով ղեկավարը հայտարարեց, որ դա Իսրայելի կողմից տարածք մտնող օգնության «համակարգված խոչընդոտման» ուղղակի հետևանք է։ Իսրայելի վարչապետ Բենիամին Նեթանյահուն դա «բացահայտ սուտ» է անվանել։

Գազայում Իսրայելն ուժեղացնում է իր հարձակումը Գազա քաղաքի վրա, մինչդեռ ՀԱՄԱՍ-ը կշռադատում է պատերազմին վերջ տալու ԱՄՆ-ի նոր ծրագրին իր պատասխանը։ Իսրայելի պաշտպանության նախարար Իսրայել Կացը վերջին նախազգուշացումն է արել քաղաքում գտնվող հարյուր հազարավոր պաղեստինցիներին՝ հարավ տարհանվելու համար՝ ասելով, որ նրանք, ովքեր կմնան ՀԱՄԱՍ-ի դեմ հարձակման ժամանակ, կհամարվեն «ահաբեկիչներ և ահաբեկչության կողմնակիցներ»։